جمع مکسر

دانستیم که جمع بر بیش از دونفر دلالت می کند . اسم های جمع یا سالمند یا مکسر

اسم جمع سالم بر دونوع بود . جمع مذکر سالم که علامت آن (ونَ / ینَ ) بود .

جمع مونث سالم که علامت آن (ات ) بود . ضمن اینکه ة از آخر کلمه حذف می شد .

جمع مکسر از کسر می آید . یعنی شکسته شده . در واقع ما به خاطر اینکه از درس عربی بدمان می آید دق دلیمون را برسر جمع مکسر خالی می کنیم و به حدی کلمه مان را  می زنیم که  دست و پا و سرش را می شکنیم و بعد هم همسایه ها از راه میرسند که ای بابا ! چرا این بیچاره را میزنی ؟ تقصیر این چیه که تو درس نمی خونی ؟ و آن را به بیمارستان

می رسونند . حالا بعد از این زدنها ممکن است کلمه ما احتیاج به عصا و لوازم پزشکی پیداکند . ممکن هم است که اصلا قطع عضو بشود .

شوخی کردم . اینها را گفتم که بدانید جمع های مکسر قانون خاصی ندارند و شما می بایست از راه شنیدن و حفظ کردن آنها را یاد بگیرید . اما یک نکته خیلی مهم راباید بدانید و آن هم اینکه :

تمام اسم های مفرد و مذکری که برای نام بردن اشیاء و حیوانات هستند اگر بخواهند جمع بسته شوند جمع آنها حتما جمع مکسر است .

مثل : باب (در ) »»» ابواب (درها)          جدار(دیوار) ، جُدُر (دیوارها)

قلم، اقلام                 کتاب ، کُتـُب          دفتر ، دفاتر

ولی این به معنی این نمی باشد که اسم های مفرد و مذکری که برای اشخاص به کار می روند جمع مکسر بسته نمیشوند . ممکن است بعضی از این اسم ها هم جمع مُکـّسَر بسته شوند . که خیلی از آنها را شما در زبان فارسی هم به کار می برید . مانند:

شخص ، اشخاص       طفل ، اطفال       نبی ، انبیاء       ولی ، اولیاء      ولد(فرزند) ، اولاد (فرزندان)

ممکن است اسمی هم مونث باشد و شما برای جمع بستن آن از جمع مکسر استفاده کنید . مانند:

محفظة (کیف) ، محافظ (کیفها)          نملة (مورچه) ، نمال (مورچه ها)

نافذة (پنجره) ، نوافذ(پنجره ها)

حالا چند تا جمع مکسر هم خودتان بیارید . ضمن اینکه یادتان باشد اگر جمع مکسر شما بر شخص دلالت می کرد اسم اشاره برای آن مانند اسم های جمع می آید . یعنی هؤلاء برای نزدیک و اولئک برای دور .

ولی اگر بر شیء یا حیوان دلالت می کرد اسم اشاره برایش به شکل مفرد و مونث می آید . کاری هم نداریم که این کلمه ما مذکر است یا مونث .

مانند : هذه ابواب             هذه نوافذ

برای اینکه بدانید جمع مکسر شما مذکر است یا مونث ، کافی است مفرد آن را ببینید . اگر مفردش مذکر بود جمعش هم مذکر است و اگر مفردش مونث بود جمعش هم مونث است .

تکرار وتمرین یادت نرود .